|
Getting your Trinity Audio player ready...
|
Ahesọ: Olumulo ikanni Instagram, @dalishealth, fi fọnran kan si oju opo rẹ̀, fidio naa ṣ’alaye pe ti alaboyun ba lo oogun ara riro Paracetamol (acetaminophen), o le fa ipenija Autism ati ADHD fun ọmọ rẹ̀.
Abajade iwadii: Aṣinilọna! Biotilẹjẹpe àwọn iwadii kan mẹnuba ìsopọ̀ lilo oogun Paracetamol nigba iloyun ati awọn ipenija wọnyi, ko si eri to daju pe oogun naa le fa ipenija Autism ati ADHD.
Ekunrere alaye
Ní oṣù kẹrin ọdún 2025, olumulo ikanni Instagram kan @dalishealth ṣ’atunpin fonran kan to gbe aheso pe lilo oogun ara riro Paracetamol lasiko iloyun le fa ipenija Autism ati aile farabale ADHD ninu awon omode.
Fonran naa safihan awon ‘onimọ’ ti wọn sọ̀rọ̀ nípa bi lilo oogun Paracetamol lasiko iloyun se le fa àwọn ipenija kookan ti o le mu ki ọmọ yatọ ti won ba bii tan, omo naa le ni ipenija autism tabi ki o ma le farabale.
Ọ̀pọ̀lọpọ̀ eeyan lo wo fọnran naa ti wọn si bere sii ṣ’ariyanjiyan lori ọ̀rọ̀ naa. Àwọn kan ti lẹ̀ sọ pe aṣinilọna ni. Arabinrin kan @zaf_rzmn sọ iriri rẹ̀, o sọ wipe, “Ni igba ti mo wa ni ipò iloyun, ori maa n fọ mi gaan, mo si lo oogun Paracetamol lopo igba, ko si oun to ṣe ọmọ mi. Nigba naa nko mọ pe oogun Paracetamol le fa ipenija Autism. Omo naa ti pe odun merin bayii, ko si ni ipenija kankan.”
Olumulo miran, @od.i.o.n, sọ wipe oun ko gba ọ̀rọ̀ naa gbọ́. Ẹlomiran @melita_downey sọ wípé oun mọ pe iro ni. Eni ti oruko idanimo rẹ̀ jẹ @dianewiese sọ wipe iwadii miran ti fihan pe irọ ni ọ̀rọ̀ naa.
DUBAWA mọ pe ipo iloyun jẹ ipo ẹlẹgẹ, iroyin asinilona nipa oyun ati ibimọ le fa ijaya nitori naa, a ṣe iwadii lori oro naa.
Ifidiododomulẹ̀
Oogun Paracetamol je oogun ara riro, won si maa fin wo iba ni igba miran, dipo lilo oogun to l’agbara opioids.
Oun ti wọn maa n saba fi oogun Paracetamol wo ni efọri, ara riro, akokoro eyín, ọ̀fìnkì, ati lati dekun ara gbigbona tabi ibà. Oogun Paracetamol yi ni àwọn eniyan maa n saba lo fun awon aisan wonyi paapaa ni asiko iloyun. O kere ju ida aadota obirin lagbaye ni won ti lo oogun Paracetamol ni asiko iloyun layi dekun efori.
Se looto ni lilo oogun ara riro Paracetamol lasiko iloyun le mu ki ọmọ inu ni ipenija Autism ati ADHD?
Autism je aisan kan ti o maa n dojukọ idagbasoke eniyan, o maa n yọ eniyan lenu lati ni ibaṣepọ to dan mọran pelu awon akegbe re lawujọ. A le se idanimo ipenija autism lati inu ihuwasi eniyan, bi won se n sọrọ, iṣesi won ati ki won ma se oun kan lẹẹmẹwa.
Ipenija aile farabale, ADHD maa n gbogun ti iṣan, kii je ki eeyan le joko sibi kan, wọn ko ni le kẹkọ botiyẹ, wọn a ma sọrọ ju, wọn kò si nile fojusi iṣe.
Iwadii kan ti wọn ṣe ni ọdun 2021 ṣ’ayewo ọmọde egberun lona aadọrin lati ṣ’agbekale bi wọn ṣe lo oogun Paracetamol ninu oyun ati leyin ti won bi won tan. Iwadii naa fi mule pe ida ookandinlogun ninu awon omo naa ni ipenija Autism, ida ookanlelogun ninu awon omo naa lo ni ipenija aile farabalẹ ADHD.
Ṣugbon, iwadii kan ti wọn gbe jade ni ọdún 2024 lori awon ọmọ milionu meji o le ogun ọkẹ fi mule pe ko si ibasepo kankan laarin lilo oogun Paracetamol ninu oyun ati ipenija Autism tabi ADHD. Awon oniwadii oun lo omo iya kanna, awon kan ti iya won ko lo oogun Paracetamol ninu oyun won ati awon kan ti iya won lo oogun Paracetamol ninu oyun, iwadii won si ṣ’agbekalẹ rẹ pe ko si ibasepo kankan laarin lilo oogun Paracetamol ati awon ipenija wonyi.
Bakan naa, awon ajọ ilera bii awujo awon dokita to n setoju obinrin ni ile Amerika salaye pe oogun Paracetamol lo dara ju ki aláboyún lo. Won fidiremule pe ko si eri to daju ninu imọ sayẹnsi pe ti aláboyún ba lo oogun Paracetamol botitọ ati botiye, eyi le ṣe ijamba fun opolo ọmọ to wa ninu.
Bakan naa àjọ FDA ni orileede Amerika ko gbegidina lilo oogun Paracetamol fun aláboyún sugbon o parowa pe ki won tẹle ilana ti won ba fe lo oogun naa.
DUBAWA ṣ’akiyesi pe ọdún maruun sẹyin ni wọn ṣ’ẹda fọnran ti arakunrin naa fi ṣ’atileyin ahesọ rẹ̀, o ti ṣe díẹ̀ ti wọn gbe iwadii naa jade.
Ifọrọwanilenuwo pelu àwọn onimọ
Onimọ nipa ilera obinrin, Dokita Rotimi Stephen sọ pe ko si idaniloju pe ti aláboyún ba lo oogun Paracetamol, omo re a ni ipenija Autism tabi ADHD, paapaa ni orileede Naijiria.
Dokita naa ṣ’alaye pe oogun ara riro Paracetamol ko mu ewu dani, ko si le ṣe ijamba fun ilera aláboyún ti obinrin naa ba lo botitọ ati botiyẹ.
“Oogun Paracetamol je oogun kan ti ko le fa ijamba fun aláboyún ti wọn ba lo botitọ. Ko si oye kankan pe lilo oogun Paracetamol le fa ijamba fun omode ti iya re ba lo oogun naa lasiko iloyun,” dokita naa lo sọ eyi.
Dokita Rotimi fi kun pe ipenija Autism ni nkan se pelu ajogunba, yato si awon okunfa miran. “Ipenija Autism maa n saba waye nigba ti omo ba wa ninu oyun, ti nkan ba yiwọ sugbon kii se ajogunba nikan lo le fa ipenija naa. Ni igba miran, agbegbe ati ayika eyan, awon oogun kookan ati ipo okan nigba ti eyan ba wa ni omode le fa ipenija Autism. Kiise oun kan pere lo n fa autism.”
Onimo miran, Dokita Charles Okonkwo salaye pe iwadii lori ibarepo oogun Paracetamol ati ipenija Autism, niise pelu lilo oogun Paracetamol fun igba pipẹ́ ati pe aláboyún lo oogun naa lona aitọ.
“Awọn iwadii to fidirẹ̀mulẹ̀ pe lilo oogun lasiko iloyun le fa ipenija Autism niiṣe pelu lilo oogun naa fun igba pipe. Iyen tumo si pe aláboyún lo Paracetamol ni eemeta lojumo fun osu meje laarin osu mesan to fi loyun, oun to le mu ki oogun naa fa ipenija naa niyen.”
Dokita Charles sọ wipe ko si ewu kankan ti aláboyún ba lo oogun Paracetamol fun igba díẹ̀ ati botiyẹ.
Akotan
Ni bayii, ko si eri to daju tabi iwadii kankan to fidi rẹ̀ mulẹ̀ pe lilo oogun Paracetamol ninu oyun le fa ipenija Autism tabi ADHD ninu omode. Aláboyún le lo oogun Paracetamol fun efori ti dokita re ba fọwọ́si.
